Jak uzyskać prawo do opieki nad dzieckiem?
Na czym polega opieka nad dzieckiem?
Opieka nad dzieckiem to zespół różnych obowiązków i uprawnień, jakie przysługują rodzicom. Ich głównym zadaniem jest zapewnienie potomkowi odpowiedniej opieki i ochrona jego interesów. Rodzice mają obowiązek wychowania dziecka na uczciwego obywatela, co wiąże się z przekazaniem mu i wpojeniem różnych wartości, którymi będzie mógł posługiwać się w swoim późniejszym, dorosłym życiu. Muszą pomagać dziecku w jego nieporadności, decydować o wyborze placówek edukacyjnych i obierać za nie wybraną drogę rozwoju duchowego. W zakresie obowiązków opiekuńczych rodziców znajduje się również: decydowanie o sposobie leczenia, zarządzanie majątkiem dziecka, a także tak podstawowe funkcje, jak zapewnienie dziecku godnych warunków życiowych, czyli właściwego wyżywienia, ubrań oraz domu z podstawowymi udogodnieniami. Pod pojęciem opieki rodzicielskiej rozumiemy także dbanie o rozwój intelektualny, fizyczny i duchowy dziecka. Władza rodzicielska to jak widać szerokie pojęcie. Przysługuje ona każdemu rodzicowi z mocy prawa. W momencie narodzin dziecka rodzice automatycznie są zobligowani do wypełniania wymienionych wyżej obowiązków.
Co się dzieje, kiedy rodzice postanawiają się rozwieść?
Sytuacja komplikuje się, gdy rodzice postanawiają się rozwieść. Najlepiej, jeżeli rozstanie przebiega w atmosferze zgody i porozumienia, gdyż możliwe jest wtedy skuteczne współdziałanie w zakresie ustalenia kontaktów z dziećmi, sprawowania opieki i podejmowania decyzji dotyczących przyszłości potomków. W takiej sytuacji można zawrzeć porozumienie dotyczące kwestii opieki nad dziećmi, które później zostanie jedynie zatwierdzone przez sąd w wyroku orzekającym rozwód. Sprawy wyglądają inaczej, jeżeli rozstanie przebiega bez porozumienia. W takim wypadku to sąd musi precyzyjnie ustalić zakres opieki nad dziećmi.
Kiedy potrzebne jest zawnioskowanie o powierzenie władzy rodzicielskiej i uregulowanie kontaktów?
Jeżeli rozwodzący się rodzice nie potrafią dojść do porozumienia w zakresie podziału opieki nad dzieckiem, konieczne staje się zawnioskowanie o powierzenie władzy rodzicielskiej i uregulowanie kontaktów w pozwie lub odpowiedzi na pozew o rozwód. Jeżeli rozwodzące się strony chcą same ustalić sposób realizowania kontaktów z dzieckiem, muszą wnieść o to, aby kontakty nie były regulowane przez sąd.
Na czym polega uregulowanie władzy rodzicielskiej przez sąd?
Sąd może zadecydować, że pełna władza rodzicielska pozostanie w rękach obojga rodziców. Rozwiązanie to jest stosowane wtedy, gdy rozwodzący się współmałżonkowie są zdolni do porozumienia i mimo zaistniałej sytuacji potrafią nadal wspólnie podejmować decyzje dotyczące ich dziecka.
Sąd może też powierzyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców, a drugiemu ograniczyć ją do ściśle określonych obowiązków i uprawnień. Takie rozwiązanie jest stosowane wtedy, gdy rozwodzący się rodzice nie potrafią dojść do porozumienia. Dzięki takiemu układowi decyzje dotyczące ich dziecka nie będą musiały być podejmowane wspólnie, co zaoszczędzi im wielu kłótni i nieporozumień, co powinno mieć pozytywny skutek dla dziecka. Rodzic, któremu ograniczona zostanie władza rodzicielska, ma zazwyczaj prawo decydowania o najważniejszych sprawach życiowych potomka (np. leczenie poważnych chorób, zmiana miejsca zamieszkania, edukacja czy zagraniczne wyjazdy).
Czym kieruje się sąd, orzekając o opiece nad dzieckiem?
Sąd orzekając o tym, który z rodziców będzie się na co dzień opiekował dzieckiem, kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka. Pod tym pojęciem rozumiemy zapewnienie odpowiedniego rozwoju fizycznego, intelektualnego i duchowego, wychowania i właściwego przygotowania do rozpoczęcia dorosłego życia. Dobro dziecka to także możliwość zapewnienia potomkowi wystarczających środków do życia i realizacji jego celów.
Dobro dziecka jest tak ważne, że z jego powodu sąd może nawet odmówić udzielenia rozwodu rodzicom. Taka sytuacja jest możliwa, jeżeli sąd uzna, że z powodu rozstania rodziców miałoby ucierpieć dobro ich małoletnich dzieci.
Co musi wykazać przed sądem rodzic starający się o opiekę nad dzieckiem?
W każdym wyroku rozwodowym sąd jest zobowiązany zawrzeć informacje dotyczące tego, jak wykonywana będzie po rozstaniu małżonków władza rodzicielska. Określa między innymi to, przy którym rodzicu będzie mieszkać potomek. Rodzic starający się o opiekę nad dzieckiem musi w toku postępowania przed sądem wykazać:
- Posiadanie stałych dochodów.
- Posiadanie zatrudnienia, dzięki któremu będzie w stanie utrzymać rodzinę.
- Wskazanie miejsca stałego zamieszkania.
- Wykazanie, że jest odpowiedzialnym i troskliwym rodzicem, który potrafi zapewnić dziecku stabilność i poczucie bezpieczeństwa.
- Wykazanie, że opieka, którą może zapewnić dziecku, jest lepsza od tej, jaką może zapewnić mu jego były małżonek.